Rafael Ceciaga gogoan
Ezinbesteko horietako bat da Rafael Ceciaga. Atzerrira joan zen 1949an, 14 urte zuela, Arrasatetik Argentinara, aita Ricardorekin, Tatxo Amilibiaren auto gidaria eta laguna. Bere aita hil da gero, harekin hazi eta iritsi zen helduarora.
Ezagutu nuen lehen momentutik konturatu nintzen Tatxorengandik jaso zuen heziketak eragina izan zuela. Gure liburua “Arrasate 1936, Belaunaldi Etena” irakurri zuenean, esan zidan gure aita-amen belaunaldia ez zela geratu etenda, ideia berberekin jarraitzen zuela, eta alabek ere bai, eta ilobari uzten zizkiola egindako botiletako mezuak, aitajaunaren pentsaeraren berri izan dezan.
Harekin berba egin eta ematen zuen entzuten nuela Euskal Herrian askatasunaren alde dena eman zuten pertsona haien belaunaldia, bizia ere eman zutenak askatasunaren, berdintasunaren eta justizia sozialaren alde, eraiki nahi zuten gizarte berriaren zurtoinak: Haien borrokaren bidez, 1931n, historiaren zabor ontzira bota zuten monarkia, egia esan ez zuten errekuperatu behar, eta Errepublika sozialaren alde borrokatu zuten 1934ko urrian, armen bidez defendatu zuten errepublikar legezkotasuna, lur-jabeen, burgesen eta elizako hierarkiaren zerbitzupeko matxinoen kontra; gerra galdu zuten, eta borrokan jarraitu zuten.
Ricardok Ceciaga, Tatxok Amilibia, Celestino Uriartek eta beste hainbatek moduan, Alderdi Sozialista utzi zuten gerra bete-betean zela. Arrazoi askoren artean, arrazoietako bat izan zen euskaldunak zirela eta ez zutela onartzen alderdi sozialista batua 1937an eratu eta gero, espainiarra izatea. Euzkadiko Alderdi Komunistan sartu ziren.
Rafael ere euskalduna zen, maite zuen Argentina, han hazi baitzen, baina alabei esaten zien moduan Buenos Aires-en: “ni ez naz hemengoa, ni arrasatekoa naz”.
Arrasatekoa zen, Euskal Herrikoa, Argentinakoa, internazionalista zen, haren aita Ricardo bezalaxe, mundu desberdin bat lortzeko borrokoa den bezalaxe, Rafaelek ondo jakin izan du erakusten hori guztia bere mezuen bidez, botiletan sartuta.
Gose taldeak “Amets Gorria” kantuan ondo baino hobeto jasotzen duen moduan: Rafaelek ez zuen jarri burdin hesirik bere memorian, ez zuen besarkatu kapitalismoaren ertzerik, ez zuen nahi izan lepoko berdina zuen erregerik, ez zuen jan etsaiaren eskutik, eta oraindik ere jarraitzen zuen amets gorriak izaten.
Elkartasuneko besarkada handia Mercedes, Alejandra, Ramiro eta Leoni.
Juan Ramon Garai.