1986. urtean hasi ginen kolpista frankisten aurrean erresistentzia jarri zuten pertsonen memoriaren berreskurapenaren alde lanean. Ordutik, asko dira egin ditugun liburuak, dokumentalak, hitzaldiak, erakusketak eta gehiegikeri hau jasan behar izan zutenei omenaldiak.
Gaur egun, Egia, Justizia, Erreparazioa eta ez errepikatzeko bermeak aldarrikatzen jarraitzen dugu eta bide hontan diharduten hainbat mugimenduekin bat egiten dugu. Helburu honekin eta indarrak batu nahian Frankismoaren Krimenen Aurkako Kereilaren Euskal Plataformako kideak gara.
Jakin badakigunez errepresioak, diktadurak eta era askotako gatazkak eragin ezberdineko genero berezitasunak dakartzatela Historiako orrietan isilaraziak izan diren ahotsak entzunarazi nahi ditugu, emakumeen memoria kolektiboa berreskuratuz eta zabalduz, historia komun, parekide eta inklusibo baten atal bat izan dadin.
Intxorta 1937 Kultur Elkartearen ibilbidea:
1986 – Memoria isilpeko argitzen, erakusketa Arrasaten.
1987 – Arrasate 1936 Belaunaldi Etena liburuaren argitalpena eta 89 fusilatuen izenak jartzen ditugu horma batean (Administrazioen inongo laguntzarik gabe).
1998 – Erakusketa Bergaran.
2002-2004 – Aranzadi Taldekoekin bi hobi aurkitzen ditugu (Arrasaten eta Elgetan).
2003 – Debagoieneko fusilatuen senitarteko eta lagunen Elkartearekin batera desagertu guztien monolitoa jartzen dugu (garai hartan 120 izen ezagutzen ziren) eta Omenaldi erraldoi bat egiten da Arrasaten.
2005 – Eibar, Arrasate, Bergara, Elgeta, Oñati, Aretxabaletako Memoria Historikoan diharduten kideekin, Intxorta 1937 kultur elkartea sortzen dugu.
2006 – Arrasaten, omenaldi bat monolitoen aurrean. Frontetan ibilitako asko bizirik zeuden. Historiak isildu dituen emakume guztiei aipamen berezia egiten diegu.
2007 – Eusko Jaurlaritzak eta Elgetako Udalak, Intxorta mendien magalean, burutu zuten INTXORTAKO ATEAren proiektuan parte hartu genuen.
2010 – Elgetako Udalarekin batera Memoria Historikoaren Interpretazio zentroa, Elgetako Espaloian, eta Intxortako lubakieen ibilbidea, zabaltzen dugu.
Urte honetan argitaletxe bezela lehen liburua argitaratzen dogu, gaur egun 16 liburu eta 5 ikusentzunezko ditugu, denak Memoriaren berreskupenarekin lotuta.
2012 – Frankismoaren Krimenen Aurkako Kereilaren Euskal Plataformako kide egin ginen. (2015ko Giza Eskubideen René Cassin Saria)
2013-2014-2015-2016-2017 – 1937ko Intxortako borrokaldien errekreazio herrikoia eta Erresistentzia Eguna antolatzen dugu (Elgetako Udalarekin batera).
2015 – Bizirik zeuden gudari eta milizianoei Omenaldia, Elgetan. Harrezkero, Mauro Saraviak egindako AZKEN BATAILOIA erakusketaren kolaboratzaileak.
2016 – Apirilaren 24an, Elgetan, kolpe militar faxistaren aurkako borrokan erresistentziako kide izan ziren eta honen ondorengo diktaduraren aurkako erresistentzian parte hartu izanagatik errepresaliatuak izan ziren emakumeak omendu genituen.
2017 – Presentamos la exposición Emeek Emana
Emakumeen ekarpenak ikertzen dituen lanek aipatzen ditugu:
Arrasate 1936. Emakumea, gerra eta errepresioa. (2012) Ikusentzunezkoa. (XXXV. Lekeitioko EUSKAL ZINE BILERA 2. Saria)
Teresa García maistra gogoratuz. Bere izena gehitzen da Arrasateko kale bati. (Ordurarte Teresaren senarra, Félix Arano maisuak soilik baitzeukan). 2013ko ekainaren 6an, aho batez, Arrasateko Udalak, Intxortak egindako proposamena onartzen du.
Educación, memoria e historia de las mujeres vascas. Lecturas feministas. (2015) Liburua.
2016. urtean 63 emakumeen esperientziak, ibilbideak eta bizitza-istorioak jaso genituen. Euren aurpegiak, testigantzak eta biografiak Emeek Emana proiektuan agertzen dira. 2017an Gipuzkoako hainbat herritan aurkeztu da eta egun, Euskal Herriko toki ezberdinetan jarriko da.
Genero ikuspegitik abiatuta hitzaldiak eta jardunaldietan eman eta parte hartzen dugu.