Esta Historia crítica de la guerra en Euskadi, escrita por Pablo Beldarraim- Comandante de Gudaris, es un relato de primera mano que nos ofrece con encomiable objetividad, una idea detallada sobre las condiciones, medios, moral… y fuerzas con las que lucharon los batallones vascos.
Todos ellos tenian en común el haber resistido en gran inferioridad de condi- einnea, y haber frenado la ofensiva de golpistas y lanchas: Militares, requetés, falangatas y sus aliadoa alemanes, italianos y moros dirigidos por Mola. escribiendo “lealtad” con su propia sangre en Arrate, Kalamua, Legutiano, Nafarrate, Albertia, Jainto, Gorbea, Kanpazar, Aaensiomendi. Murmnendi, Motxotegi, Tantaibakar. Gurutxeta. Otxandiano, Durango, Arangio, Orduña, Seibigain, Barazar, lntzorta. Azkonabieta, Elgeta, Eibar, Kar- raakaln, Santamarinazar, Marmiz…
Haiek guztiak tenian-a komunean einnea condi–etako gutxiagotasun handian eustea, eta kolpista-erasoa eta txalupak geldiaraztea: Militarrak, requetés-ak, falangatas-ak eta bere aliadoa alemaniarrak, italiarrak, eta Mola-k zuzendutako mairuak. «leialtasuna» Arrate-n, Kalamua-n, Legutiano-n, Nafarrate-n, Albertia-n, Jainto-n, Gorbea-n, Kanpazar-en bere odolarekin, Aaensiomendi-rekin, idatziz. Murmnendi, Motxotegi, Tantaibakar. Gurutxeta. Otxandiano, Durango, Arangio, Orduña, Seibigain, Barazar, lntzorta. Azkonabieta, Elgeta, Eibar, raakaln-a Kar-, Santamarinazar, Marmiz …